De verhalen van ‘ervaringsdeskundigen’ zoals Jason in de gelijknamige documentaire en Nando, Doke en Jaimie in Jojanneke en de jeugdzorgtapes stemmen niet erg vrolijk. Hoewel de situatie in veel gesloten jeugdhulpinstellingen inmiddels is verbeterd, heeft het ministerie van VWS besloten dat uithuisplaatsingen geminimaliseerd moeten worden. Het streven is er zelfs op gericht dat er helemaal geen uithuisplaatsingen meer nodig zijn.
Dit betekent dat er alternatieve zorgvormen moeten worden ontwikkeld, want de doelgroep verdwijnt natuurlijk niet. Die alternatieven zijn veel meer gericht op intensieve zorg thuis. Voor de jongeren die toch niet thuis kunnen worden behandeld moeten kleinschalige voorzieningen worden opgericht, die dichter bij huis zijn. Omdat het om een relatief beperkt aantal jongeren gaat, moet dit op landsdeelniveau worden gedaan.
De gesloten jeugdhulpaanbieders in ons landsdeel Zuidwest* merken de effecten nu al: het aantal aanmeldingen is fors gedaald. Dat klinkt positief, maar dit vergt wel snel handelen, zowel van de aanbieders als van de gemeenten in het landsdeel. De vaste kosten (bijvoorbeeld de kosten van de panden) lopen namelijk door. Als er minder aanmeldingen zijn, zijn ook de inkomsten van de aanbieders lager, hetgeen tot grote verliezen kan leiden. Als de aanbieders die verliezen niet meer kunnen dragen, komen die voor rekening van de gemeenten. De gemeenten hebben immers de plicht passende zorg voor deze jongeren te waarborgen.
Daarnaast moet tegelijkertijd alternatieve passende zorg worden ontwikkeld. Zolang die er niet is bestaat het risico dat de jongeren niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. En ook daar zijn tijd en geld voor nodig.
Het is dus in het belang van alle partijen dat er snel gehandeld wordt. Binnen het Landsdeel Zuidwest hebben alle jeugdhulpregio’s de handen ineengeslagen en werken we nauw samen aan een oplossing. Samen hebben we een bureau ingeschakeld dat onderzoek doet naar de structurele zorgbehoefte van de doelgroep. De uitkomsten van dit onderzoek worden in december a.s. verwacht. Daarna zal, in nauwe samenspraak met de huidige aanbieders van JeugdzorgPlus bekeken worden hoe de invulling van de zorgbehoefte binnen het Landsdeel zo goed mogelijk wordt ingevuld. In 2023 moeten hier beslissingen over genomen worden en moeten ook al acties in gang gezet zijn. Eind 2024 moet het hele plaatje duidelijk zijn.
*Landsdeel Zuidwest beslaat 5 jeugdhulpregio’s: Haaglanden, Holland Rijnland, Midden Holland, Zuid-Holland Zuid en Rijnmond.
Servicebureau Jeugdhulp Haaglanden