Verbinding tussen mondige inwoners

Op de vraag welke drie aanbevelingen hij voor gemeenten (en zorgaanbieders) heeft, is Aad stellig: “Samenwerken, samenwerken en samenwerken. De titel van mijn HBO-scriptie (van 40 jaar geleden!) luidde niet voor niets: Samenwerken is werken met verschillen. Onze samenleving is heel fluïde en flexibel. Ik zie dat de gemeenten en de (jeugd)hulpverlening hier moeite mee hebben. We maken soms nog de knip tussen jeugd en volwassenen, maar ‘jeugd is het leven’. We moeten veel inclusiever denken en handelen. Er is sprake van een paradox: mensen die hulp vragen, moeten hun systeem zoals buren erbij betrekken, terwijl we ook worden gestimuleerd om ons als mondige individualisten op te stellen. De beweging naar collectief optrekken in de buurt is hierbij belangrijk. In essentie is de mens toch een groepsdier. Dit zouden we meer met elkaar kunnen bespreken en uitdragen.”

Impressie van de drukbezochte afscheidsreceptie waar zelfs collega's van vroeger waren. Aad werd toegezongen, bedankt met een mooie speech van Daan de Rijk en ontroerende woorden van zijn zoon, die overigens ook in het publieke domein werkt. 

Rol gemeenten naar samenleving

Aad vervolgt:  “Contact en samenwerking met inwoners is cruciaal, ook bij inspraak over de inzet van jeugdhulp. Dat moet je als gemeente uitstralen. De vraag waar ik mijn loopbaan mee bezig ben geweest is: Hoe komen we meer in verbinding met onze inwoners en hoe kunnen we hen een belangrijke rol geven bij het vormgeven van het beleid? Participatie is zo belangrijk, heb ik ervaren. Dat geef ik graag mee. We kunnen meer met uitvoeringsimplementatie bezig zijn. Dat is een belangrijke focus.”

Tip van Aad voor iedereen in de regio die zich met jeugdhulp bezighoudt: “Hou vol, je bent van betekenis, je doet ertoe!” 

Trots op 0-100 verbinding

Over het antwoord op de vraag waarop hij trots is, hoeft Aad niet lang na te denken. “Het reguliere overleg met de managers van de lokale teams dat we vanuit het Programmabureau faciliteren is heel nuttig. Daar worden de beleidsintenties besproken en getoetst aan de praktijk. Daarnaast zie ik een -voorzichtige- beweging naar integrale samenwerking tussen aanbieders, gemeenten, het preventieveld en de inwoners zelf. Lokale teams verbinden zich bijvoorbeeld met de andere domeinen. Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten stuurt veel meer aan op samenwerking. Verder zijn er in mijn tijd in de regio mooie samenwerkingsverbanden met het onderwijs tot stand gekomen. Daarnaast wordt op de Ontwikkeltafel, waar gemeenten en aanbieders samenwerken aan het verbeteren van jeugdhulp, een goede vertaalslag gemaakt van beleid naar uitvoering. Ik zie bij verschillende gemeenten al samenwerking ontstaan tussen domeinen van ‘0-100 denken en doen’. Dat is echt de toekomst! Daarnaast hebben we de landelijke Hervormingsagenda zoveel mogelijk vertaald naar onze Regiovisie: ‘meer samenwerken in gezamenlijkheid in plaats van sturend zijn’. Zo regionaal en lokaal als nodig.”

Blijvend actief als vrijwilliger en in het gezin

Ook nu Aad met pensioen is, blijft hij zich actief inzetten voor de samenleving. “Als mantelzorger en met kennis van de jeugdwet word ik lid van de sociaal adviesraad/cliëntenraad van de gemeente Gouda. Verder neem ik deel in de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden (LCvV) voor het bemiddelen en het doen van uitspraken als een centrale cliëntenraad en een raad van bestuur er samen niet uitkomen.
In ons gezin ondersteunen we één van onze dochters en haar kinderen in een voor haar kwetsbare periode. Zij wonen momenteel bij ons in. Van dichtbij weet ik dus dat als je even niet zo stevig in je schoenen staat, het lastig is om zelf je hulptroepen te organiseren. Het blijft natuurlijk een spanningsveld waar ik me wel of niet mee kan ‘bemoeien’. Als een soort brugfunctionaris tussen mijn dochter en de gemeente wil ik soms sneller lopen. Dan moet ik me inhouden. Nu ik meer tijd heb, breng ik mijn kleindochter twee keer per week naar een verpleegkundig kleuterdagverblijf.”
Ook blijft hij zich actief inzetten bij de voetbalvereniging als scheids én schoonmaker. Dit past bij Aad’s Westlandse achtergrond: ‘niet lullen maar poetsen.’

Eerder verscheen deel 1 van het interview met Aad Kouwenhoven: 'Een kind gered, is de wereld gered'.

Een bijdrage van het Programmabureau Jeugdhulp Haaglanden